De mooiste huttentochten in de Alpen

Geschreven door Leon Receveur
Leestijd: 25 minuten

20 TIPS (plus 2) VOOR LIEFHEBBERS

Foto’s: Bert Vonk (tenzij anders vermeld)

Walserweg

TE VOET DOOR HET LONKENDE HOOGGEBERGTE


De bergen! Als je dringend toe bent aan, wat onze oosterburen zo mooi ´Tapetenwechsel´ noemen, kortom helemaal los wil komen van je dagelijkse agenda en omgeving, is het dáár waar de natuur heer en meester is. Voor de een is dat een verlaten kust of midden op zee, voor de ander de woestijn en voor nog weer anderen zijn woeste berglandschappen favoriet. Behoor je tot die laatste categorie? Dan is dit stukje voor jou bedoeld.

Stel, je droomt van een fikse bergtocht van minimaal een aantal dagen, tot misschien wel twee of meer weken, maar je hebt – mogelijk door gebrek aan ervaring – nog geen idee wáár je dat zou kunnen doen, hoe zwaar zoiets is, of je veel conditie en bergervaring nodig hebt en wat er verder zoal bij komt kijken. Lees onderaan dit artikel meer over de praktische voorbereiding. Eerst de routes!


Langs de Bärentrek in het Berner Oberland
Maximiliansweg

 

Waarop is onze keuze van de routesuggesties gebaseerd?


  • De aantrekkelijkheid voor de bergwandelaar. De genoemde routes zijn mede daarop gekozen in onze opsomming. Maar wat maakt de aantrekkelijkheid van een route uit? Op nummer 1 (met stip!) is de beloning van het uitzicht. Maar ook de natuur en het landschap onderweg, en ook – althans voor sommigen – de sportieve uitdaging!
  • Toegankelijkheid. Is de route goed gemarkeerd, zijn er voldoende slaapplaatsen onderweg (campings, berghutten of hotels, logeren bij de boer) en liggen er voldoende etappeplaatsen langs de route, die goed bereikbaar zijn met het openbaar vervoer en/of waar je proviand kunt inslaan?
  • Beschikbare documentatie. Van alle hieronder genoemde routes zijn uitstekende wandelgidsen verkrijgbaar. Daarin vind je niet alleen de routebeschrijving, onderverdeeld in dagetappes, maar ook alle nodige informatie over overnachtingsmogelijkheden, openbaar vervoer, eventueel nog benodigde kaarten, achtergrondinfo, tips met betrekking tot voorbereiding, verder lezen, enzovoorts. De gidsjes zijn allemaal in min of meer handig meeneemformaat uitgebracht. We hebben gidsen in meerdere talen: Duits (dat zijn de meeste), Engels en Frans. Er bestaan relatief maar weinig Nederlandstalige bergwandelgidsen, vandaar dat we bij De Noorderzon zo veel buitenlandstalige hebben. Maar voor het praktische gedeelte in zo’n gids (adressen, vertrektijden, prijzen, symbolen voor moeilijkheidsgraden, etc.) heb je weinig talenkennis nodig en verder zijn alleen al de mooie gedetailleerde kaarten in de gids de moeite waard.
langs een van de 10 Dolomiten Höhenwege

En nu de routes!

Ze staan gerangschikt op land en verder op willekeurige volgorde. (NB: klik ook op de landennaam om een totaaloverzicht te krijgen van de meerdaagse bergwandeltochten in het betreffende land!)


DUITSLAND


1. | Maximiliansweg

De Maximiliansweg is, na een korte opmaat in Oostenrijk, “de” grote Beierse lange-afstandswandelroute door de Alpen. De route is geïnspireerd op de historische reisroute van koning Maximiliaan II uit 1858 en loopt van het Bodenmeer naar de Königssee en door de Beierse Voor-Alpen van Allgäu naar Berchtesgaden. Beroemde kastelen zoals Neuschwanstein liggen langs de route, terwijl beroemde uitkijkpieken zoals Benediktenwand, Herzogstand en Hochfelln een panoramisch uitzicht bieden op de uitlopers van de Alpen.

Bezoeken aan traditionele valleidorpjes met levendige gebruiken vullen de bergwandelingen aan. Als langeafstandswandelpad is de Maximiliansweg ook geschikt voor alpiene beginners: De hoogtemeters zijn goed te doen voor redelijk getrainde bergliefhebbers, de paden zijn goed bewegwijzerd, bijna nooit moeilijk en meestal begaanbaar vanaf eind mei. Ook zijn er voldoende berghutten onderweg, en de afzonderlijke etappeplaatsen zijn gemakkelijk met het openbaar vervoer te bereiken.

Maximiliansweg

ZWITSERLAND


2. | De Via Alpina in Zwitserland

De nationale route 1 Via Alpina maakt deel uit van het gelijknamige internationale langeafstands-wandelroutenet, dat het gehele Alpengebied bestrijkt. Vijf langeafstandswandelroutes doorkruisen acht Alpenstaten van Triëst naar Monaco. Op Zwitsers grondgebied leidt de nationale route 1 Via Alpina van Vaduz over talrijke Alpenpassen naar de Trüttlisbergpas, bij Lenk, en van daaruit in vier etappes via de internationale route naar Monaco naar de Grote

Sint-Bernard of via de nationale aanlooproute van de Via Alpina naar Montreux. In 19 etappes beleef je 370 kilometer adembenemend berglandschap en een rijke verscheidenheid aan verschillende levende, culturele en natuurlijke omgevingen. Met alle praktische informatie, duidelijke kaartfragmenten en hoogteprofielen, een schat aan tips over bezienswaardigheden en attracties onderweg en rijkelijk geïllustreerd met kleurenfoto’s.

Via Alpina in Zwitserland

3. | Alpenpässe-Weg

Via vele beroemde Alpenpassen van Chur in Oost-Zwitserland gaat deze route naar het Meer van Genève. Een stevige kuitenbijter, deze route! 600 km in 34 etappes (incl. 39.600 hoogtemeters). Ook deze route maakt deel uit van het nationale systeem Wanderland Schweiz. Dit is een netwerk van zes nationale routes en 51 overige meerdaagse hoogteroutes. De routes zijn gebaseerd op het bestaande wandelroutenetwerk en integreren deels reeds bestaand aanbod zoals Via Alpina, Jura Höhenweg,Via Jacobi of Rheintaler Höhenweg.

Alle negen gidsen zijn rijkelijk geïllustreerd met kleurenfoto’s, kaarten en hoogteprofielen. Naast een beschrijvende tekst wordt voor elke etappe alle praktische informatie verstrekt.

Alpenpässeweg

4. | De Haute Route

Dit is de naam van een internationale hoogalpiene wandel- en skipiste die in tenminste twaalf dagen door de Walliser Alpen loopt van Chamonix in Frankrijk naar Zermatt in Zwitserland. De Haute Route (waarvan een Duitstalige en een Engelstalige gids verkrijgbaar is) werd voor het eerst in het midden van de 19e eeuw door de leden van de Alpenvereniging als zomerroute beroemd gemaakt. Omdat de route oorspronkelijk werd gewandeld door een Engelse club, heette deze route The High Level Route. Dit werd echter meteen in het Frans vertaald toen de route in 1911 voor het eerst werd geskied. De Walkers-Haute-Route is een spectaculaire en uitdagende zomertrektocht in de Franse en Zwitserse Alpen. Over hoge passen wandel je in ongeveer 10 tot 12 dagen van Chamonix naar Zermatt. De route loopt onder de 10 van de 12 hoogste Alpentoppen en doorkruist meerdere passen, waarvan de hoogste 2964m hoog is. Dit is de wereld van gletsjers en torenhoge besneeuwde toppen. De route loopt ook door groene alpenvalleien met bloemenweiden en pittoreske dorpjes.

Men overnacht in berghutten of in tenten, maar af en toe kan men ook stoppen in hotels in de vallei …. misschien omdat de warme douche dringend nodig is. De hutten zijn meestal open van half juni tot de eerste of tweede week van september. Vooral tussen half juli en half augustus is een reservering dringend noodzakelijk. Het vroege seizoen, juni tot half juli, is de stilste en mooiste tijd. Elke dagetappe duurt zes tot zeven uur. De route duurt ongeveer 13 dagen en is veilig vanaf half juli. Als je vroeger in het seizoen gaat kan het zijn dat je op de hoge passen op oude sneeuwvelden ijsbijlen en stijgijzers nodig hebt.

de Haute Route

5. | De Bernina Ronde (deels Italië).

Een route in negen etappes (119km) rond het Piz Bernina-massief in de Alpen op de Zwitsers-Italiaanse grens bij St Moritz. De Ronde van de Bernina is geschikt voor beginnende trekkers. Must See: geweldige gletsjers uit Val Roseg, Rifugio Del Grande en Rifugio Marinelli in Valmalenco en de Diavolezza belvedere. De Bernina Express trein tussen Tirano en St. Moritz biedt een fantastisch uitzicht en kan gebruikt worden om toegang te krijgen tot de Bernina trekking. Spectaculaire toppen onderweg zijn onder andere Piz Bernina 4049m, Piz Roseg 3937m, Monte Disgrazia 3678m en de Pizzo Scalino 3323m.

Bernina tour

6. | De Tour de Monte Rosa (eveneens deels Italië).

Deze bergtocht voert de wandelaar over hoge passen, daarbij gebruik makend van historische wegen en paden. Het gaat langs fantastische uitzichtpunten en door hooggelegen dorpen. Italië en Zwitserland ontmoeten elkaar op de top van de Monte Rosa en het contrast tussen deze twee landen, hun uiteenlopende cultuur en keuken geeft deze tocht extra flair. In Italië voert de tocht hoog boven de dalen, door een Duitssprekende enclave van een ‘Walser’-nederzetting; door Zwitserland onder andere een traject over een gletsjer nabij Zermatt onder het oog van de Matterhorn. Tenslotte een stuk van de nieuwe ‘Europaweg’ die uitkomt in Saas

Fee. De route bestaat uit tien dagtrajecten. Lees ook het verhaal van Bert Vonk over zijn tocht in Valsesia aan de voet van de Monte Rosa!

Tour de Monte Rosa

7. | De Bärentrek

Volgens tijdschrift Op Pad is de Bärentrek in Berner Oberland misschien wel de mooiste trektocht van Zwitserland. In acht dagen voert hij je door een overweldigend landschap van gletsjers, machtige rotswanden en beroemde bergen zoals de Eiger, de Mönch en de Jungfrau. De spectaculaire oost-westdoorgang van het Berner Oberland gaat vlak langs de vergletsjerde reuzenbergen, maar doet ook historische plaatsen aan waar de nostalgie uit de begintijd van het toerisme is terug te vinden.

Berner Oberland herbergt veel en beroemde vierduizenders (de Alpen tellen er volgens Wikipedia 128 in totaal), zoals de Mönch en de Jungfrau (nee, de Eiger is géén 4000 meter) maar ook de Finsteraarhorn en Aletschhorn.

Bärentrek, hier met een bijzonder fraai uitzicht op ‘das Dreigestirn’ (Eiger, Mönch, Jungfrau)

8. | De Walserweg Graubünden

De Walserweg is in juni 2010 geopend en heeft een lengte van meer dan 300 km. De Walser volksverhuizing is een van de laatste migraties in de alpiene ruimte aan het einde van de late middeleeuwen. De Walsers stammen af van de Germanen, zij spreken een Duits dialect, het Walserduits. In de Middeleeuwen breidden ze zich vanuit Wallis over grote delen van Zwitserland, Noord-Italië, Liechtenstein en Oostenrijk uit. De cultuur en spraak van de Walsers is tot op de dag van vandaag gedeeltelijk behouden. Hun architektuur kenmerkt zich door de typische houten huizen en de door hun aangelegde Walser-wegen. De route volgt de voetstappen van de Walser in dit kanton en brengt je langs Walser-nederzettingen op 23 locaties, in een uniek cultureel en natuurlijk landschap.

Je loopt over historische wegen, door alpiene landschappen en door karakteristieke Walser dorpen en over majestueuze bergpassen en heidelandschappen.

Walserweg Graubünden

OOSTENRIJK


9. | De Adlerweg

Het is de koning van alle langeafstandroutes in Tirol: de 420 kilometer lange Adelaarsweg. Wie de route geheel aflegt, tekent met zijn voetstappen het silhouet van een vliegende adelaar, hoog in het berglandschap tussen St. Johann in de Kitzbüheler Alpen en St. Christoph am Arlberg evenals tussen Ströden en en de Stüdlhütte op de Grossglockner in Osttirol. De adelaar, ookwel bekend als de koning van de lucht, is vertegenwoordigd op het wapen van Tirol. De twee routedelen in Noord- en Oost-Tirol bestaande uit 33 dagetappes, overbruggen een totaal van 31.000 hoogtemeters. De wandelroute vergt tijd, maar het leidt langs de meest spectaculaire berglandschappen in de regio. Het hoogtepunt van de tocht beslaat het Karwendel met de Goetheweg aan de Nordkette.


Bergbeklimmers en alpinisten die de regio middels langeafstandswandelingen willen ontdekken en op zoek zijn naar ‘top’ overwinningen, halen hun hart op bij de Adlerweg. Veel wandelaars kiezen voor een beperkt aantal etappes en lopen de Adelaarweg niet in één keer. Alpiene ervaring, goede tredzekerheid en geen hoogtevrees zijn essentieel bij vele secties.  © Visittirol.nl

Adlerweg

10. | De Karnischer Höhenweg

Deze route volgt de Karnische hoofdkam, die west-oostwaarts loopt in het Oostenrijks-Italiaanse grensgebied, en beslaat een totale lengte van 168 kilometer. De langeafstandswandeling van maximaal elf dagen is erg populair onder alpinisten vanwege het spectaculaire uitzicht, met name in de Dolomieten. De wisselend uitdagende route begint in Sillian in Alta Pusteria, eindigt in Unterhörl in Karinthië en kan in elf, soms zeer lange, dagetappes worden afgelegd. Bij de start worden wandelaars direct getrakteerd op het hoogtepunt van de tocht: op het eerste deel van Hollbrucker Spitze is de route grotendeels identiek aan het eerste deel van de ‘Friedenswegs’, die door de Dolomieten naar de Zwitserse grens leidt. Het pad werd aangelegd langs de Oostenrijks-Italiaanse frontlijn uit de Eerste Wereldoorlog, deels langs voormalige

militaire platforms. In elke etappe zijn er alpiene hutten of herbergen te vinden om een pauze in te lassen. De tocht bevat een totaal van 30 toppen, zoals de Große Kinigat (2.689 meter) en de Pfannspitze (2.678 meter), het hoogste punt van de tocht. De geologische diversiteit van de Karnische Alpen wordt goed zichtbaar dankzij de geo-trail borden tussen Sillian en Nassfeld. Het parcours kan worden ingekort op de Plöckenpass-Straße (etappe 7) of op Nassfeld (etappe 9).  © Visittirol.nl

Karnischer Höhenweg

11. | Tauern-Höhenweg

Over de kam van de Niedere Tauern. Makkelijk en moeilijk terrein wisselen elkaar af en men kan de dagetappes zo zwaar maken als men wil door af en toe een top te beklimmen. De tocht is voor gevorderde bergwandelaars en voert door alpien gebied met soms aardige hoogteverschillen, dagelijks ongeveer 500 meter stijgen

en dalen met soms een uitschieter naar 1000 meter. Bergwandelervaring, een goede conditie en kennis van kaart en kompas zijn gewenst.

Tauern Höhenweg

12. | De Tiroler Höhenweg

Je loopt door berggebieden met zeer uiteenlopende kenmerken: de route (deels in Italië) voert door de Zillertaler Alpen met hun indrukwekkende gletsjers, over de Brennerpas en vervolgens door de Tribulaune met zijn heldere dolomieten toppen. De route loopt vervolgens door de Stubaier Alpen en het Ötztal en doorkruist de Zuid-Tiroolse Texelgruppe met de fabelachtige Spronser meren. Na 130 kilometer bereik je eindelijk Merano. Als grensoverschrijdende langeafstandswandelroute verbindt de

Tiroler Höhenweg wat ooit door de Eerste Wereldoorlog gescheiden was.


13. | Verwallrunde

De Verwall ligt tussen de twee bekende skigebieden St. Anton am Arlberg en Ischgl. Anton am Arlberg en Ischgl. In acht dagen kun je van hut naar hut wandelen in de bergen met hun wilde toppen en kleine gletsjers op deze fantastische ronde. Je overwint 75 km en meer dan 6.000 meter hoogteverschil en ervaart fantastische uitzichten, originele berglandschappen en gezellige hutten.


FRANKRIJK


14. | De GR-5 door de Alpen

De Grande Randonnée 5 is de Europese langeafstandswandelroute die loopt van Hoek van Holland via België, Luxemburg, de Vogezen en de Jura, helemaal tot aan Nice aan de Middellandse Zee. Het segment ten zuiden van het Meer van Genève tot aan de kust voert praktisch volledig door hoog alpien terrein. Een prachtig bergavontuur van zo’n zeshonderd kilometer. Je doorkruist de omgeving van de Mont Blanc, de Vanoise, de Écrins en de Queyras en tenslotte de Alpes Maritimes (Mercantour). De GR-5 volgt doorgaans goed begaanbare paden, is duidelijk gemarkeerd en doet onderweg voldoende pleisterplaatsen aan. Hetgeen niet wil zeggen dat de route voor beginnende bergwandelaars geschikt is, want er zitten wel degelijk spannende passages tussen. Maar het is een wandelroute (en dus geen alpiene bergtour) dat wil zeggen door iedereen te

doen die gezegend is met een goede conditie en wat handigheid over moeilijk terrein.

GR-5

15. | De GR-58 Tour du Queyras

De GR58 is een inspannende tocht maar wel zeer de moeite waard, van twintig dagen lopen als je de hele route doet. Technisch niet moeilijk, maar je zult zeker je doorzettingsvermogen en je spieren nodig hebben. De bergen van de Queyras krijgen minder regen dan de populaire Écrins in het westen. Je zult hoog klimmen, een handvol passen gaan over de 2.800 m, één zelfs over de 3.000 m. Hoogtepunt is het uitzicht op de Monte Viso aan de Italiaanse kant. Ondanks zijn grote hoogte (3.114 m in Grand-Queyras, vele bergpassen rond 2.500 m) heeft dit massief de aangename charme van een pastoraal gebergte, met zijn lariksbossen, zijn overvloedig water, zijn alpenweiden aan de voet van de rotsachtige staven. Hier zijn er geen rotsachtige hellingen voor het

bereiken van de toppen, maar zonnige weiden, waarvan de verblindende juni-bloei bekend is bij alle botanici. Talrijke meren en watervallen voeden de beekjes die in de buurt van de gehuchten met hun eeuwenoude huisjes lopen.

Queyras

16. | De GR-54 Tour des Écrins

Een ronde van twaalf dagen door het massief van de Écrins, centraal gelegen in de Franse Alpen. De route is toegankelijk voor sportieve wandelaars en leidt je door een afwisselende omgeving, van bewoonde valleien tot hoge woeste bergen. De sporen die de mens heeft achtergelaten om het milieu te temmen en er profijt van te trekken, zijn nog tot op grote hoogte zichtbaar. Het massief staat onder het waakzame beheer van het Nationale Park. Zo kan de wandelaar de fauna, flora en geologische curiosa ontdekken die in dit uitzonderlijke massief bewaard zijn gebleven.

De GR-54 Tour des Écrins

17. | De Tour du Mont Blanc (de TMB, Frankrijk, Zwitserland en Italië)

Deze koning van de bergwandeltochten mag hier niet ontbreken. De route heeft een lengte van 170 km lange tocht (elf dagtrajecten). Er worden talrijke cols overgestoken met een prachtig uitzicht op spectaculaire sneeuw- en rotspieken en er is voldoende accommodatie langs de route. De ‘officiële’ Tour du Mont Blanc volgt een vaste route rond het hoofdgebergte, dat niet alleen de Mont Blanc omvat, maar ook de belangrijkste aanverwante toppen, zoals Verte, Chardonnet, Gouter, Géant, Jorasses, d’Argentière, Dolent en talrijke andere. De hoofdroute is door iedere fitte persoon te lopen, maar er zijn varianten die technisch wat moeilijker zijn. Ook deze varianten

worden in de meeste routegidsen beschreven.

de TMB (Tour du Mont Blanc)

ITALIË


18. | De Dolomiten-Höhenwege

Beroemd zijn de Dolomiten-Höhenwege (of op z’n Italiaans: ‘Alte Vie’), meerdaagse hoge bergtochten. Hiervan zijn er een tiental gemarkeerd, dwars over het gehele Dolomieten-massief en ze zijn zeer verschillend qua moeilijkheidsgraad. De Dolomieten maken deel uit van de Alpen, maar vormen toch een aparte groep wegens de afwijkende geologische samenstelling en morfologie, die wordt gekenmerkt door spectaculair steile rotswanden en pieken.  Regelmatig voeren de Dolomiten-Höhenwege je langs pittige passages met veelvuldig gebruik van Klettersteige of Via Ferrata (met staalkabels en ladders gezekerde bergroutes). Alta Via 1, 2, 8 en 9 zijn de

Alte Vie nrs. 1 t/m 6

eenvoudigste en dus ook door het merendeel der bergwandelaars te doen, al moet je dit toch liever niet gaan proberen met nul ervaring op dit vlak.

Alta Via 5

19. | De Grande Traversata delle Alpi (GTA)

Deze beroemde route bestrijkt 900 km, en is onderverdeeld in deeltrajecten van ongeveer een week. Ze voert door de regio Piemonte, van de Zwitserse grens helemaal tot aan de Middellandse Zeekust bij Ventimiglia. De totale route is 65 dagtrajecten. De auteurs van de bijbehorende Rother wandelgids hierover: De GTA werd voor ons een van de mooiste routes, omdat hij niet alleen door wild-romantische en eenzame landschappen zwerft, maar ook verrast met voor de buitenstaander geheel nieuwe culturele indrukken. De bewoners van de bergdorpen en -hutten hebben een grote indruk op ons gemaakt, hun gastvrijheid, de goede keuken, de openheid om ons over hun leven te vertellen. Wij hopen dat ons enthousiasme weerklank zal vinden bij zoveel mogelijk wandelaars, zodat het wilde westen van de Alpen niet verwordt tot een verlaten woestenij. Voor meer informatie, lees mijn blog die ik schreef over deze fenomenale route.

de GTA

SLOVENIË


20. | De Slovenska Planinska Pot

Oftewel de Sloveense Bergroute of Transversale. De 550 km lange route wordt bestaat uit een reeks deeltrajecten van 3-6 dagen in alle moeilijkheidsgraden, allemaal met start- en eindpunten die te bereiken zijn met het openbaar vervoer. Ze kunnen worden voltooid als afzonderlijke secties of aan elkaar gekoppeld om een langere voetreis mogelijk te maken. Van Maribor, vlakbij de Oostenrijkse grens in het noordoosten, tot Ankaran aan de Adriatische kust in het zuidwesten, omvat de route prachtige bergwandelingen, door en over het uitgestrekte beboste plateau van Pohorje, de steile kalksteentoppen van de Julische en Kamnik-Savinja Alpen met hun via ferrata (met ladders en stalen

kabels gezekerde klimpassages), de traditionele alpenweiden en met bloemen begroeide bergkammen van de Karavanke, en de beboste heuvels en olijfgaarden van het kalkstenen karstland die zich uitstrekken naar de kust.

Sloveense Bergtransversale

INTERNATIONALE ROUTES (Alpenoverschrijdingen)


21. | De AlpeAdriaTrail

De AlpeAdriaTrail is een aangename en avontuurlijke ontdekkingstocht door de regio’s Karinthië, Slovenië en Friuli-Venezia Giulia. Aan de voet van de Großglockner begint het 650 km lange langeafstandspad, dat gemoedelijk door het fantastische landschap van de Karinthische bergen en meren loopt, de Sloveense Kalkalpen doorkruist en door de wijngaarden van Friuli in Noordoost-Italië naar de Middellandse Zeekust bij Triëst voert. Zodra je het gletsjerijs en de talrijke drieduizenders van de Tauerngroep en de zachte bergkammen van het Nockgebirge achter je hebt gelaten, wacht je in Slovenië een van de natuurlijkste rivieren van Midden-Europa, de Soca. Met zijn heldere turkooisblauwe kleur leidt hij wandelaars door de indrukwekkende kalksteenformaties van het Triglav

Nationaal Park. Tenslotte worden de wijngaarden van Noord-Italië doorkruist. Na ongeveer 41 etappes en 23.000 hoogtemeters wacht de sprong in het water van de Adriatische Zee – een onbeschrijflijk gevoel!

Alpe-Adria Trail

22. | De Via Claudia Augusta

Ongeveer 50 n Chr. bouwden de Romeinen de enige keizerlijke weg dwars door de Alpen: de Via Claudia Augusta. Deze weg liep van Altinum (vlak bij Venetië) via de Reschenpass en Fernpass tot aan de Donau.

Ze vormde eeuwenlang de belangrijkste verbindingsweg tussen het Romeinse Rijk en de rijke provincies in het Noorden. Van de oude Romeinse weg is begrijpelijkerwijs weinig over (slechts kleinigheden als enkele mijlstenen, een bruggenhoofd in Algund, een stukje veenweg). Daarvoor hoef je dus deze wandelroute niet te lopen.

Daarbij komt nog dat het wandelpad niet het oorspronkelijke tracé volgt.  (Bron: pietsmulders.nl) De volledige Via Claudia Augusta wandelroute van Landsberg am Lech over de Alpen naar Castelbrando is 580 kilometer lang en telt 29 dagetappes. De lengte van de afzonderlijke etappes ligt meestal tussen 15 en 25 kilometer. De beklimmingen per etappe hebben een hoogteverschil tussen 120 en 1100 meter.

De typische gezelligheid in een sfeervol berghotel

De praktische voorbereiding

De kans is groot dat je meer plezier zult beleven aan je bergavontuur als je je een beetje hebt ingelezen, de juiste uitrusting hebt aangeschaft en/of aan je fysieke voorbereiding hebt gewerkt. Om met dat laatste te beginnen je wandelconditie. Iedereen die normaal fit is kan de meeste wandelroutes in de Alpen lopen, maar het kan nooit kwaad om in de periode voordat je gaat, daar nog wat extra tijd en energie aan te besteden. Het zal het wandelgenot verhogen. Aan de juiste conditie kan je goed werken door bijvoorbeeld eens per week een wandeling van vijftien kilometer te lopen, liefst in een redelijk tempo en met wat hellinkjes onderweg.

Qua materiaal: vergewis je ervan dat je de juiste bergwandelschoenen meeneemt (en de juiste sokken!), dat kan niet genoeg worden benadrukt. Neem  de juiste kleding mee. Hier vast één tip: draag tijdens je tocht thermisch ondergoed en verder meerdere dunne lagen, zodat je makkelijk onderweg iets kan uittrekken zonder dat je het gelijk koud krijgt. Voor de rest verwijs ik je graag naar een goede buitensportzaak die je daar graag nog veel meer over zal vertellen.

Bijna iedereen heeft om te beginnen last van enige hoogtevrees. Laat dat je niet weerhouden. Mits het geen pathologische vormen aanneemt is dit iets wat je vrij gemakkelijk al doende overwint, vooropgesteld dat je bewegingsmotoriek normaal functioneert. Indien dit namelijk op wat voor wijze dan ook niet het geval is, kan het zijn dat je je hoogtevrees niet overwint en dan kan het wel degelijk tot problemen leiden.

Het is zaak om niet gelijk met een route uit de zwaarste moeilijkheidscategorie te beginnen. In de wandelgids die je gebruikt staat daar ongetwijfeld meer over. Verder is het handig om wat meer over de diverse moeilijkheidscategorieën te weten. Een eenvoudige, vaak gehanteerde, indeling is aan de hand van drie kleuren: blauw staat voor makkelijk, rood is middelbaar en zwart moeilijk – tegen het klimmen aan. Een veel preciezere leidraad is het Zwitserse systeem (dat niet alleen daar wordt gebruikt), dat reikt van T1 tot T6, waarbij verreweg de meeste wandelaars niet verder komen dan T2, aangezien het vanaf T3 al bijzonder pittig wordt, met verticale passages. Weliswaar meestal nog wel voorzien van stalen laddertjes of kabels, maar toch.

Alpenpässe

Het behoeft geen betoog dat je steeds de weersvoorspellingen goed in de gaten houdt. Plotseling opkomend slecht weer kan zelfs de eenvoudigste bergwandeling nog tot een hachelijk avontuur maken!

Tot slot in deze korte opsomming praktische tips een aanbeveling: word lid van de Nederlandse Koninklijke Bergsportvereniging. Ten eerste verschaft het lidmaatschap je vaak korting als je overnacht in berghutten. Ze bieden een reisverzekering die op maat is gemaakt voor bergsporters (wandelaars en klimmers) en je ontvangt het ledenblad Hoogtelijn dat vol staat met boeiende bergsport-gerelateerde verhalen en veel leuke, interessante en praktische tips.

Er zijn beslist veel meer prachtige routes te bedenken dan die welke hierboven werden genoemd. Die vind je allemaal in de speciale rubriek meerdaagse wandelroutes, je hoeft dan alleen nog maar naar het gebied van je keuze te navigeren. Heb je zelf de nodige geografische kennis en bergwandelervaring in huis, dan ben je in staat om praktisch overal in de bergen je eigen route uit te stippelen. Zaken waar je dan nog slechts rekening mee moet houden is de beschikbaarheid van voldoende overnachtingsmogelijkheden (tenzij je je eigen tentje meesjouwt), de aanwezigheid van een adequaat stelsel van openbaar vervoer en de verkrijgbaarheid van goed kaartmateriaal. Wat dat laatste betreft: van het complete Alpengebied zijn bij De Noorderzon goede wandelkaarten beschikbaar. Tenminste op een schaal van 1:50.000 maar voor meer dan de helft ook op 1:25.000. Veel kaarten worden tegenwoordig uitgebracht op weersbestendig materiaal, of anders wel heel stevig papier.

De Matterhorn, een van dé iconen van de Zwitserse Alpen

Zoals aan het begin van dit artikel al werd gesteld zijn er niet zo veel Nederlandstalige wandelgidsen van berggebieden. Een selectie van de Duitse Rother wandelgidsjes zijn vertaald door uitgever Elmar (dat zijn alle groene edities binnen deze serie). Ook de mooie Nederlandstalige serie van de auteurs Robert Weijdert en Noes Lautier mogen hier zeker niet onbesproken blijven; deze behandelen zowel korte als meerdaagse routes, in een wijde cirkel rondom het drie-landenpunt Italië-Frankrijk-Zwitserland. Een deel van hun routes zijn speciaal bedacht om het ook juist voor kinderen leuk en spannend te maken.

Sommige van de hierboven genoemde 22 routes zijn veel te lang om in de gelimiteerde tijd van een normale vakantie helemaal uit te lopen, maar je kunt je altijd beperken tot een deel van de gekozen route. Met behulp van een bijbehorende routegids kan je makkelijk bepalen welk deel je kiest. Ook leuk is om er een meerjarenproject van te maken!

Digitaal of papier?

Wat dat kaartmateriaal betreft: je kunt er voor kiezen om je voor de volle honderd procent te verlaten op digitale kaarten. Als gevolg van de onmiskenbaar praktische voordelen van deze mooie nieuwe hulpmiddelen, dreigen de pluspunten van de ‘ouderwetse’ papieren kaarten zo langzamerhand uit het oog te worden verloren. Het belangrijkste voordeel van een papieren kaart (er zijn er nog veel meer te noemen) is het samengaan van detail én overzicht. Je ziet heel snel waar een aantrekkelijk wandelgebied is, waar je je proviand kunt inslaan, waar de bushaltes zijn, enzovoorts, én welke mogelijke routes daarheen voeren. Handig bij het plannen van een tocht, zeker als je die onderweg wil of moet aanpassen. Verder zit je nooit met het probleem dat de batterij plotseling leeg is of dat er een technisch defect optreedt. En wat is er mooier dan, gebogen over een mooie gedetailleerde kaart, te dromen over je volgende avontuur? Zelf zweer ik altijd bij de combinatie van papier en digitaal. Meer over cartografie en het dilemma papier of digitaal vind je hier.

Monte Rosa

OVERIGE LEESTIPS

Is je belangstelling opgewekt? Heb je interesse maar zou je je nog wat meer willen verdiepen in de materie, lees dan vooral het boek Hoe word ik bergwandelaar? van de gediplomeerde bergwandelaars Debbie Sanders en Gert van Speybroek. Je wordt ingewijd in de geheimen van de kunst van het bergwandelen, leest boeiende achtergrondinformatie, krijgt tips over de juiste uitrusting en over mogelijke gevaren.

Uitgever Rother heeft een drietal boeken uitgebracht onder de titel Hüttentrekking met een groot aantal huttentochtsuggesties over telkens een groot deel van de Alpen: Band 1 bestrijkt de oostelijke Alpen (Oostenrijk, Zuid-Tirol / Dolomieten en Slovenië), Band 2 Zwitserland en Band 3 hoofdzakelijk het Frans-Italiaanse grensgebied. Alle tochten suggesties worden redelijk gedetailleerd beschreven (alleen in het Duits), toch zijn het niet direct echte wandelgidsen, maar bieden ze verregaand inzicht in het totale scala aan mogelijke routes. Mooi geïllustreerd als ze zijn met foto’s en kaarten word je op een aangename manier op het juiste spoor gezet.

Wil je je vooral wat meer verdiepen in de oriëntatie en navigeerkunst (vooral zeer nuttig voor mensen die zelf hun route willen samenstellen), lees dan het Handboek oriëntatie, van Keesjan van den Herik. Deze onderwerpen worden ook al aangestipt in het boek ‘Hoe word ik bergwandelaar’, maar net wat minder uitvoerig. Het Handboek Oriëntatie geeft een helder en handzaam overzicht van het gebruik van de belangrijkste oriëntatiemiddelen die de buitensporter ter beschikking staan. Alles wat nodig is voor het vinden van je route komt aan bod, van de eenvoudigste kompastoepassing tot en met de finesses van satellietnavigatie.

Heb je voldoende kennis in huis omtrent alle aspecten van het bergwandelen, maar schort het misschien alleen nog aan ervaring met het lopen met gps, pak dan het boek van Joost Verbeek, de GPS-Wijzer ter hand. Dan word je goed wegwijs gemaakt in alle mogelijkheden van deze techniek, wat je ermee kunt, zowel thuis aan je pc als onderweg.

Wat ik ook niet onvernoemd wil laten is de leuke wandelgids van de hand van Rob Wolfs en Rutger Burgers De mooiste bergwandelingen van Nederland. Verspreid over Nederland worden de nodige heuveltoppen aangedaan. En dat is niet alleen in Zuid-Limburg of op de Veluwe. Zoals verwacht stellen de heuvels niet zoveel voor, maar in het vlakke land hoeft dat ook niet voor een mooi uitzicht. Daar te wandelen is geen straf en je oefent vast op een aangename manier voor je komende bergavontuur.

Tip: koop eens het tijdschrift voor bergenliefhebbers ‘Bergen Magazine. Elk nummer staat boordevol leuke wandelavonturen en overige informatie. Verschijnt vijf keer per jaar.

Tot slot meld ik nog even dat De Noorderzon ook veel leuke, boeiende en spannende bergsportverhalen in het assortiment heeft. Ze staan op de site gesorteerd onder de klimgidsen van het gebied.

Alta Via 9
Leon Receveur
Leon Receveur is eigenaar van De Noorderzon. Al meer dan veertig jaar heeft hij een ervaring opgebouwd als reisboekhandelaar, de eerste jaren als mede-oprichter van Kaartenwinkel Stap voor Stap. Sinds eind 1988 is Leon de trotse eigenaar van onze mooie Arnhemse reisboekhandel.